Cechy i aspekty Ge Jvm3160df2bb

Ge JVM3160DF2BB to jedna z wielu wersji systemu Java Virtual Machine (JVM) firmy GE. Jest to system operacyjny dla urządzeń IoT, który zapewnia złożoną kontrolę sprzętu i oprogramowania. System oferuje szereg możliwości, w tym bezpieczny dostęp do danych, wykrywanie wycieków pamięci i zabezpieczenia przed cyberatakami. System jest zoptymalizowany do pracy z różnymi metodami przechowywania danych, w tym klastrami, macierzami i sieciami. System oferuje również wsparcie dla silnych typów danych, w tym liczb, plików, obiektów i tablic. Ge JVM3160DF2BB pozwala również na tworzenie wydajnych aplikacji za pomocą języków programowania Java i JavaScript.

Ostatnia aktualizacja: Cechy i aspekty Ge Jvm3160df2bb

Usługi komunalne, jak już wcześniej ustalono, stanowią część dóbr i usługpublicz-nych dostarczapublicz-nych przez władze lokalne ogółowi społeczeństwa. Do wyodrębnienia tejgrupy dóbr i usług należy przedstawić charakteryzujące ją kryteria. Taki zestaw cechopra-cowali K. Byjoch i S. Redeł zaliczając do nich337:

− zaspokajanie potrzeb podstawowych i powszechnie odczuwalnych,

− występowanie u odbiorców tzw. korzyści zewnętrznych,

337 K. Byjoch, S. Redeł, Prawo gospodarki…, op. cit., s. 71

124

− trwałość i niepodzielność techniczną obiektów oraz ich ścisły związek zobsługiwa-nym terenem,

− wysoka kapitałochłonność,

− wysoki udział kosztów stałych ponoszonych na bieżącą działalność,

− brak lub ograniczenie możliwości ustalania cen na poziomie rynkowym,

− własność publiczna majątku oraz publiczny zarząd nad prowadzoną działalnością,

− publiczna regulacja prowadzonej działalności realizowanej przez podmiotypry-watne wykonujące zadania publiczne.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie Z. Grzymała, Wydatki na usługi…, op. 33-34

Kolejny sposób podziału ze względu na cztery grupy kryteriów – sposóbzaspokaja-nia usługi, działalność eksploatacyjną, infrastrukturę techniczną i aspekty ekonomiczne –został opracowany przez M. Ziółkowskiego i przedstawiony w tabeli 10.

Inne podejście zaproponował S. Denczew338. Jako podstawę określania usługkomu-nalnych przyjął następujące czynniki:

− inżynieryjny charakter działalności;

− znaczący wpływ na funkcjonowanie i rozwój miast;

− występowanie wspólnych obszarów działalności;

338 S. Denczew, Podstawy gospodarki komunalnej. Współczesne zagadnienia sektorów inżynieryjnych, Wy-dawnictwo Politechniki Białostockiej, Białystok 2004, s. 33

125

− silne powiązania wewnątrz sektorowe i między sektorowe;

− wysoka współzależność w działaniu;

− świadczenie usług, których poziom realizacji stanowi wyznacznik standardu jakościżycia mieszkańców;

− ustawodawstwo obejmujące swoim zakresem kilka obszarów gospodarkikomunal-nej.

Pierwszy z czynników informuje o niezbędności posiadania zaplecza technicznegozwiązanego między innymi z rurociągami, sieciami przesyłowymi, instalacjami do odbiorui recyclingu odpadów, bądź taborem autobusowym, które umożliwiają realizacjępowierzo-nych zadań. W ramach drugiego z nich - poprzez realizację zadań z zakresu gospodarkiko-munalnej przez władze lokalne - miasta funkcjonują w lepszy sposób, co wpływa na wzroststandardu życia mieszkańców i przyczynia się do rozwoju tej jednostki w regionie. Trzeci znich podkreśla występujące przykłady dążenia do osiągnięcia analogicznych celów poprzezpodmioty z różnych obszarów gospodarki komunalnej, np. działalność proekologicznazwią-zana z ochroną przyrody i możliwością życia w czystym środowisku naturalnym,realizo-wana w ramach gospodarki odpadami komunalnymi i utrzymania zieleni miejskiej. Czwartyczynnik związany jest z występowaniem silnych powiązań między podmiotami z różnychbranż np. energetycznej - odpowiadającej za dostarczania gazu, energii elektrycznej i ciepła,czego skutkiem ma być dostarczanie jak najlepszej jakości usługi przy jednoczesnymponie-sieniu minimalnych kosztów. Piąty czynnik odnosi się do występowania współzależności wświadczeniu poszczególnych usług, które najlepiej obrazuje zależność między poziomemdróg w danym mieście, a komunikacją autobusową działającą na jego terenie. Wraz zewzro-stem jakości dróg (lepsza organizacja ruchu, mniejsza ilość ubytków w asfalcie, mniej robótdrogowych) komunikacja miejska realizuje swoje zadania w sposób szybszy iefektywniej-szy. Przedostatni czynnik przedstawia korelację między dostarczaniem niezbędnych usługpublicznych o dobrej jakości odpowiadających potrzebom mieszkańców, a ich wpływem nawzrost poziomu życia tej ludności. Warto podkreślić, że wzrost jakości usług na danymob-szarze może prowadzić do migracji ludności zamieszkującej okoliczne gminy celemosią-gniecia analogicznego standardu życia, co może pośrednio prowadzić do rozwoju miastapoprzez np. płacenie obciążeń podatkowych na tym terenie. Odnosząc się do ostatniegoczynnika należy stwierdzić, że realizacja niektórych zadań z zakresu gospodarki komunalnejjest regulowana tożsamymi aktami prawnymi. Jest tak w przypadku dróg i komunikacji bądźdostarczania energii elektrycznej, cieplnej i gazowej.

126

Na podstawie zdefiniowanych czynników wyodrębniono sześć sektorów usługko-munalnych:

− wodociągi i kanalizację,

− energetykę (gaz, ciepło, energia elektryczna),

− telekomunikację,

− drogi i komunikację,

− odpady komunalne i zieleń miejską,

− meliorację miejską.

Pierwszy z nich związany jest z działalnością przedsiębiorstwwodociągowo-kanali-zacyjnych, mających na celu ujmowanie, uzdatnianie i dostarczanie wody dla danejspołecz-ności, jak również odprowadzanie i oczyszczanie ścieków przy wykorzystaniuodpowied-nich urządzeń technicznych339. Warto zwrócić uwagę, że przedsiębiorstwa te muszą spełnićwymogi dotyczące ilości, ciśnienia i jakości dostarczanej wody oraz warunkówodprowa-dzania i oczyszczania ścieków w sposób nieprzerwany. Ponadto są zobligowane docałodo-bowego świadczenia mieszkańcom usług z tego zakresu oraz informowania ludności oja-kości wody oraz wszelkich niedogodnościach związanych z realizacją usługi.

Drugi sektor odnosi się do bezpieczeństwa energetycznego, oszczędnego iracjonal-nego użytkowania paliw i energii, oraz równoważenia interesów przedsiębiorstwenerge-tycznych i odbiorców paliw i energii340, które należy rozumieć jako ciągłe wytwarzaniepa-liw gazowych, energii elektrycznej (napięcie 230V) i cieplnej wykorzystywanych izużywa-nych w gospodarstwach domowych.

Trzeci z nich związany jest z wykonywaniem i kontrolą działalności polegającejna świadczeniu usług telekomunikacyjnych, dostarczaniu sieci telekomunikacyjnych lubświadczeniu usług towarzyszących, zwanej dalej „działalnością telekomunikacyjną”341.Składają się na nieużywanie i kontrolowanie korzystania z urządzeń radiowych,gospodaro-wanie numeracją i zasobami widma częstotliwości fal radiowych oraz zasobami orbitalnymi.

Zakres świadczeń dostarczanych w ramach tej usługi został przedstawiony w poniższejta-beli 11.

339 Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, Dz. U. 2020, poz. 2028

340 Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne, Dz. 2021, poz. 716

341 Ustawa z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne, Dz. 576

127Tabela 11.

Usługi telekomunikacyjne

Sektor telekomunikacyjny

Usługi telefoniczne Usługi transmisyjne

Lokalne Sygnały

Międzymiastowe Znaki

Międzynarodowe Pisma

Transmisja danych za pomocą modemu Obrazki

Transmisja faksów Dźwięki

Internetowe Źródło: Opracowanie własne

Czwarty sektor swoim zakresem obejmuje budowę, utrzymanie i modernizację drógpublicznych, do których zalicza się drogi krajowe, wojewódzkie, powiatowe i gminne wrazz ich użytkowaniem przez społeczeństwo w sposób zgodny z ich przeznaczeniem342. Odnosisię on również do świadczeń związanych z komunikacją, która jest definiowana jakoprze-wóz osób i rzeczy, wykonywany odpłatnie na podstawie zawartej umowy, przezuprawnio-nych do tego przewoźników, z wyjątkiem transportu morskiego, lotniczego i konnego343.

Kolejna grupa usług odnosi się z jednej strony do ochrony środowiska, życia izdro-wia ludzi, zapobiegania i zmniejszania negatywnego wpływu na środowisko oraz zdrowieludzi wynikający z wytwarzania odpadów i gospodarowania nimi oraz ograniczenieogól-nych skutków użytkowania zasobów i poprawy efektywności takiego użytkowania344,nato-miast z drugiej obejmuje zasady ochrony środowiska oraz warunki korzystania z jegozaso-bów, z uwzględnieniem wymagań zrównoważonego rozwoju, a w szczególności warunkówochrony zasobów środowiska, kosztów korzystania ze środowiska345. W ramach ostatniegosektora realizowane są usługi z zakresu regulacji stosunków wodnych w celu polepszeniazdolności produkcyjnej gleby i ułatwienia jej uprawy346.

342 Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych, Dz. 1087

343 Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. Prawo przewozowe, Dz. 8

344 Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, Dz. 779

345 Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, Dz. 802

346 Ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne, Dz. 624

128

Na podstawie wszystkich przedstawionych usług komunalnych należy zwrócićuwagę na fakt, iż posiadają one cechy wyodrębniające je spośród pozostałych usługdostar-czanych społeczeństwu przez władze gminne. W. Rydzkowski oraz K. Wojewódzka-Królzaliczyli do nich347:

− niepodzielność techniczną,

− długi okres powstawania,

− bardzo długi okres eksploatacji,

− niemożność importu tego rodzaju usług,

− wysoką majątkochłonność i kapitałochłonność,

− duże wydatki inwestycyjne,

− mocne powiązania wewnątrzsektorowe, międzysektorowe i z otoczeniem,

− monopolistyczny charakter działalności.

Pierwsza cecha związana jest z pewną niezbędną i wymaganą z technicznego punktuwidzenia wielkością urządzeń wykorzystywanych w tych sektorach, z drugiej odnosi się dowymaganych cech technicznych niezbędnych do realizacji poszczególnych zadań np. dwu-bądź trójstopniowe zasilanie w media takie, jak: ciepło, energia elektryczna i gaz orazwy-maganą ilość takich obiektów. Tak określone wymagania wpływają na niepodzielnośćeko-nomiczną, która świadczy o tym, że realizacja wyłącznie fragmentu omawianych usług jestnieopłacalna.

Druga cecha jest ściśle powiązana z budową obiektów odpowiedzialnych zarealiza-cję poszczególnych usług. Jest to proces rozciągnięty w czasie ze względu na fazęprzedpro-jektową powiązaną z uzyskaniem gruntu i odpowiednich pozwoleń, które znaczącowydłu-żają proces inwestycyjny. Wpływa to negatywnie na stronę ekonomiczną danegoprzedsię-wzięcia, powodując zamrożenie poniesionych kosztów przy jednoczesnym przesunięciu wczasie fazy eksploatacyjnej, w ramach której uzyskiwane są efekty. Skutkuje to mniejszymzainteresowaniem podmiotów prywatnych do świadczenia usług komunalnych.

Trzecia cecha związana jest z długoletnim okresem korzystania z urządzeńniezbęd-nych do realizacji powierzoniezbęd-nych zadań, co jest ściśle powiązane z wnikliwymanalizowa-niem prowadzonej działalności, jak również sporządzaanalizowa-niem długoterminowych i częstoak-tualizowanych planów decyzyjnych pozwalających na lepsze zarządzanie posiadanąinfra-strukturą techniczną.

347 W. Rydzkowski, K. Wojewódzka-Król, Współczesne problemy polityki transportowej, Polskie Wydawnic-two Ekonomiczne, Warszawa 1997, s. 50

129Czwarte kryterium uniemożliwia import usług komunalnych zza zagranicy z uwagina fakt, iż mają one charakter usługowy, jak również posiadają powiązanie z dziedzictwemi decyzjami poprzednich ekip rządzących. Przykładowo, jeżeli w danym mieście nie manie-zbędnej infrastruktury technicznej, np. systemu kanalizacyjnego oraz oczyszczalni ścieków,to tego rodzaju świadczenie nie może być dostarczane społeczeństwu do momentu, gdy tegotypu zaplecze techniczne nie zostanie zbudowane.

Kolejnymi cechami usług komunalnych są kapitałochłonność i majątkochłonność.

Ich występowanie jest najbardziej uwypuklone w początkowej fazie realizacji danejinwe-stycji (przedsięwzięcia) z uwagi na zdefiniowaną wcześniej niepodzielność techniczną ieko-nomiczną, jak również długi okres realizacji inwestycji. Wysoki poziom tych czynnikówbędzie występował do momentu, gdy gospodarka zostanie nasycona urządzeniami iinstala-cjami technicznymi z poszczególnych obszarów świadczonych usług.

Zdefiniowania przedostatniej cechy dokonano we wcześniejszej części pracy. Wartojednak zwrócić uwagę na praktyczny przykład jej zastosowania odnoszący się do usług zzakresu transportu komunikacyjnego, w ramach którego kierowcy autobusów, aby spełniaćpowierzone im zadania muszą korzystać z dróg miejskich, których budowa i utrzymanie leżyw gestii miasta. Ponadto przy tych drogach niezbędne jest zamontowanie studzienekkana-lizacyjnych przeciwdziałających zalewaniu ulic oraz sygnalizacji świetlnej zapobiegającejwystępowaniu wypadków drogowych. Monopolistyczny charakter działalności wodniesie-niu do usług komunalnych, jak również działań z zakresu użyteczności publicznej zostałszeroko opisany w podrozdziale 3. 2. Odnosząc się do zaprezentowanych cech należystwier-dzić, że znacząca część z nich odpowiada kryteriom zaproponowanym przez M.Ziółkow-skiego.

Kolejnym kryterium wartym omówienia jest występowanie ścisłej bądź częściowejkooperacji pomiędzy poszczególnymi sektorami gospodarki komunalnej a sektoramigospo-darki narodowej przedstawione na rysunku 5. Skutkuje ona możliwością realizacji zadańpowiązanych z poszczególnymi działami gospodarki krajowej. Przykładowo sektor handlu,rolnictwa, budownictwa oraz przemysłu potrzebuje energii elektrycznej przy wytwarzaniudóbr i usług. Ponadto wspomniane podmioty w ramach swojej działalności wytwarzająróż-nego rodzaju frakcje odpadów, które muszą zostać odebrane i zutylizowane przezodpowie-dzialne za to podmioty.

130

Rysunek 5.

Powiązania gospodarki komunalnej z poszczególnymi sektorami gospodarki narodowej

Źródło: S. Denczew, Podstawy gospodarki komunalnej..., op. 42

Następnym kryterium podziału usług komunalnych są typy urządzeń i instalacjinie-zbędnych do ich dostarczania. Można wśród nich wyróżnić infrastrukturę podziemną,na-ziemną i nadna-ziemną. Pierwsza z nich zawiera urządzenia z zakresu gospodarkiwodno-ka-nalizacyjnej, energetycznej, drogowej, telekomunikacyjnej, melioracyjnej ikomunikacyj-nej. Do drugiej należy zaliczyć melioracje, drogi, komunikację i zieleń miejską. Natomiastostatnia obejmuje swoim zakresem telekomunikację, drogownictwo, komunikację ienerge-tykę. Zaprezentowana klasyfikacja została przedstawiona na rysunku 6.

131Rysunek 6.

Podział sektorów inżynierskich gospodarki komunalnej

Źródło: Opracowanie własne na podstawnie S. Denczew, Podstawy gospodarki…, op. 26; Z. Dziem-bowski, Ekonomika przedsiębiorstwa komunalnego, Wydanie drugie rozszerzone i uzupełnione, PWE, War-szawa 1983, s. 137

Z przedstawionego schematu wynika, że realizacja największej ilości usługz zakresu gospodarki komunalnej oparta jest o urządzenia i instalacje zaliczane doinfra-struktury podziemnej.

Jeszcze inny sposób scharakteryzowania usług komunalnych przyjął w swojejroz-prawie doktorskiej M. Adamek, odnosząc go do następujących cech348:

− niezawodność i bezwzględność dostarczania,

− charakter usługowy,

− wymagalność posiadania niezbędnych urządzeń technicznych,

− występowanie związków między produkcją i konsumpcją,

− nierównomierność zapotrzebowania,

− kapitałochłonność,

− zaliczenie do dóbr merytorycznych,

− uregulowanie w przepisach prawa,

− zapotrzebowanie wyliczane na podstawie współczynników elastyczności popytu.

Pierwsze kryterium odnosi się do charakteru świadczeń dostarczanych w ramachusług komunalnych, które należy zaliczyć do dóbr pierwszej potrzeby tj. dostęp do wody,

348 M. Adamek, Determinanty funkcjonowania sektorów inżynieryjnych…, op. 34-37

Infrastruktura

132

energii elektrycznej, bądź cieplnej, których brak może negatywnie wpłynąć nafunkcjono-wanie mieszkańców oraz przynieść niepożądane skutki dla całego społeczeństwa iśrodowi-ska naturalnego. Drugie kryterium dotyczy usługowego charakteru świadczenia, któregoprzedmiot najczęściej występuje w formie niematerialnej, przez co nie wymaga onmagazy-nowania. Wyjątek stanowią woda i odpady komunalne. Trzecie kryterium podkreślanie-zbędność przy dostarczaniu świadczeń, posiadania infrastruktury technicznej składającej sięz349: urządzeń centralnych i urządzeń sieciowych rozprowadzających. Pierwsza grupaswoim zakresem obejmuje: ujęcia wody i stacje uzdatniania, oczyszczalnie ścieków,gazow-nie, elektrowgazow-nie, wraz z urządzeniami zasilającymi i odprowadzającymi produkcję na terenmiasta lub osiedla, a w komunikacji miejskiej – zajezdnie i warsztaty. Natomiast druga –sieci rozdzielcze oraz związane z nimi urządzenia (przepompownie, transformatory).Po-nadto należy wykorzystywać infrastrukturę komunalną nadziemną, naziemną i podziemną.

Czwarte kryterium zwraca uwagę na fakt szybkiej konsumpcji przez społeczeństwodostar-czanych na rynek dóbr w ramach świadczonych usług. Jednocześnie wymuszając naprodu-centach posiadanie odpowiednich zdolności produkcyjnych i ich efektywnegowykorzysta-nia. To kryterium jest ściśle powiązane z kryterium piątym, które analizuje dostosowanieprodukcji do zapotrzebowania na poszczególne rodzaje usług ze względu porę roku, miesiąc,bądź dany tydzień. Przykładowo większe zapotrzebowanie na energię cieplną i gazwystę-puje w miesiącach zimowych, a częstszy odbiór odpadów komunalnych odbywa się wmie-siącach letnich z uwagi na ich większe wytwarzanie. W kryterium szóstym analizuje sięstrukturę kosztów przedsiębiorstwa komunalnego stwierdzając, że w koszcie jednostkowymświadczonych usług przeważają koszty stałe. Związane jest to z jednej strony ze znacznąeksploatacją rozbudowanych systemów sieci i urządzeń wytwarzających oraz wysokimkosztem amortyzacji wynoszącym np. w części wodociągowej 30%, a kanalizacyjnej45%350. Świadczy to o wysokim poziomie kapitałochłonności tych usług. Kryterium siódmezalicza analizowane usługi do dóbr merytorycznych zgodnie z definicją A. Wesołowskiej,interpretującej je jako dobra wartościowe, pożądane przez społeczeństwo i wytwarzane wewspólnym interesie jego członków, które są powiązane ze skomplikowanymi procesamire-dystrybucji oraz podatkami celowymi pobieranymi za ich świadczenie351. Przykładem dobra

349 Z. Dziembowski, Ekonomika przedsiębiorstwa komunalnego, Wydanie drugie rozszerzone i uzupełnione, PWE, Warszawa 1983, s. 137

350 Z. Grzymała, P. Jeżowski, Przesłanki likwidacji komunalnych zakładów budżetowych, „Studia i Prace Ko-legium Zarządzania i Finansów” 2009, nr 92, s. 12

351 https://repozytorium. umk. pl/bitstream/handle/item/3285/DP. 2004. 004%2CWesolowska. pdf? sequence=1 [dostęp 18. 08. 20]

133merytorycznego może być infrastruktura ograniczająca zanieczyszczenie środowiskanatu-ralnego.

Ostatnie kryterium informuje o tym, że zapotrzebowanie na daną usługę publicznąmożna określić na podstawie elastyczności popytu, do której zalicza się: dochodowąela-styczność popytu, cenową elaela-styczność popytu, mieszaną elaela-styczność popytu na dobrakomplementarne oraz mieszaną elastyczność popytu na dobra stanowiące substytuty.Odno-szą się one do relacji między zapotrzebowaniem na daną usługę, a zmianą dochodówgospo-darstw domowych i cen danego dobra352. W przypadku dóbr komplementarnych isubstytu-cyjnych bierze się pod uwagę ich ceny.

Dochodowa elastyczność popytu stanowi stosunek między zmianą względnegopo-pytu na dane dobro do względnej zmiany dochodów konsumenckich353. Współczynnikela-styczności w tym modelu przyjmuje najczęściej wartość dodatnią informując o ile wzrośniebądź spadnie popyt na dane dobro, przy jednoczesnym wzroście lub obniżce dochodów ojeden procent. Wartość współczynnika dla dóbr komunalnych jest niższa od jedności, przezco zaliczane są one do dóbr podstawowych.

Cenowa elastyczność popytu odnosi się do relacji między zmianą popytu na danedobro, a zmianą jego ceny354. Współczynniki w ramach tej elastyczności są zazwyczajujemne i obrazują jak procentowo zmieni się zapotrzebowanie wraz ze wzrostem, bądźspad-kiem ceny dobra o jeden procent. Wartość bezwzględna współczynników informuje o silerelacji między popytem, a zmianą cen. Dobra wysoce elastyczne przyjmują wartość powyżej1, natomiast nieelastyczne obejmują przedział od 0 do 1. Najczęściej dobra komunalne np.

gospodarka wodna i kanalizacyjna zaliczane są do drugiego przedziału.

Mieszana elastyczność popytu na dobro substytucyjne i komplementarneprzedsta-wia stosunek między zmianą popytu na dane dobro, a zmianą ceny innego dobrakomple-mentarnego, bądź substytucyjnego355. Innymi słowy, obie elastyczności informują nas omożliwym procentowym wzroście bądź spadku popytu na dobro X w sytuacji, gdy wzrośnielub zmaleje cena substytutu, bądź dobra komplementarnego występującego na rynku.Wy-soką elastyczność popytu dla dóbr komplementarnych można odnieść do usługkomunika-cyjnych, w ramach, których to mieszkaniec posiada dowolność w wyborze przewoźnika.

352 Z. Grzymała, Efektywność form organizacyjno-prawnych…, op. 45-46

353 D. Begg, Mikroekonomia…, op. 118

354 B. Ślusarczyk, S. Ślusarczyk, Podstawy mikro- i makroekonomii, Politechnika Lubelska, Lublin 2011, s. 92

355 D. 117

134

Z Encyklopedia Zarządzania

Projekt
Polecane artykuły
  • Zarządzanie programem
  • Modele fazowe
  • Metodyka MSF
  • Cykl życia projektu
  • Ogólna charakterystyka metodyki Prince 2
  • Produkty cząstkowe
  • Testowanie w projekcie
  • Kryteria sukcesu i porażki zarządzania projektem
  • Zasady zarządzania projektem wg PRINCE2

Projekt - jest tymczasowym przedsięwzięciem, który ma na celu stworzenie unikalnej usługi lub produktu, gdzie charakterystyka tymczasowości określa, że to przedsięwzięcie ma bardzo ściśle określony początek i koniec, zaś unikalność oznacza, że usługa lub produkt w zauważalny sposób jest całkowicie inna niż wszystkie podobne usługi bądź produkty. Pojęcie projektu wymaga sprecyzowania głównych cech. Nalezą do nich: cel, niepowtarzalność, złożoność, określoność, zmienność, zaangażowanie zasobów ludzkich, ograniczoność czasowa.

Atrybuty projektu

Do podstawowych atrybutów projektu należy zaliczyć:

  • zdefiniowanie w czasie,
  • niepowtarzalność (jednorazowość),
  • złożoność,
  • celowość.

Każdy projekt musi mieć szczegółowo określone terminy. Muszą one dotyczyć nie tylko projektu jako całości, ale każdego zadania w nim wykonywanego. Służy temu plan projektu.

Projektem nie można nazwać pojedynczego zadania lub też zestawu niepowiązanych zadań. Wszystkie zadania wykonywane w projekcie muszą przyczyniać się do realizacji celów. Nie wolno w projekcie realizować zadań nie przyczyniających się do osiągnięcia celów, ponieważ zmniejsza to efektywność projektu.

Na osiągnięcie celów projektu ma wpływ wiele czynników, przy czym jako krytyczne czynniki sukcesu w zarządzaniu projektami należy rozumieć "zasadnicze cechy projektu bądź zdarzenia, które mogą wystąpić i wpłynąć na osiągnięcie zamierzonych celów projektu" (Spałek, 2004, s. 12)

Projekty często występują pod różnymi nazwami, np. : przedsięwzięcie, zmiana, inwestycja, restrukturyzacja, reorganizacja, wdrożenie, uzdrowienie sytuacji, wprowadzenie produktu na rynek. Początkowo pojęcie projekt nie przyjęło się w polskich firmach, jednak w ostatnich latach można zauważyć coraz częstsze jego używanie.

Człowiek realizował projekty od dawna. Pierwsze projekty, których dokumenty się zachowały, to chiński mur oraz egipskie piramidy. Jednak współczesne zarządzanie projektami zaczęło się od projektu Manhattan, którego celem było opracowanie bomby atomowej.

Projekty, które są nadrzędnymi wobec innych (np. w układzie projekt główny - projekty szczegółowe) nazywamy programami.

Klasyfikacja projektów

Ze względu na przedstawione cechy projektów, można podczas klasyfikacji wyróżnić osiemnaście kryteriów:
KryteriumProjektyPrzeznaczenie
  • wewnętrzne
  • zewnętrzne
Natura
  • finansowe
  • administracyjne
  • techniczne
  • handlowe
Oczekiwanie
  • wycinkowe
  • kompleksowe
Wielkość
  • duże
  • małe
Obszar zastosowań
  • nowe produkty
  • naprawy
  • badania i rozwój
  • informatyka
Oczekiwana rentowność
  • redukcja kosztów produkcji
  • zwiększenie wydajności
  • badania
  • wprowadzenie nowego produktu
Charakter
  • identyfikacyjne
  • diagnostyczne
  • prognostyczne
Ryzykookreślany jest poziom ryzyka (duży, średni, mały)Wartość ekonomiczna projektuokreśla się odpowiedni poziom wartości ekonomicznejCzas realizacjiustala się kategorie (np. czas realizacji do 3 miesięcy)Rodzaj wykorzystywanej technologiiPoziom nowości
  • wysoki
  • niski
  • brak
Cel innowacji
  • tworzenie
  • testowanie
  • upowszechnianie
Zasięg
  • wewnątrzorganizacyjne
  • lokalne
  • regionalne
  • krajowe
  • międzynarodowe
  • globalne
Zakres
  • koncepcyjne
  • realizacyjne
Skomplikowanie
  • strategiczne
  • taktyczne
  • operacyjne
Oczekiwany efekt
  • procesowe
  • inwestycyjne
  • przychodowe

Podstawowe parametry projektu

Zgodnie z definicją, istotą projektów określanych jako złożonych przedsięwzięć jest ich określoność. Dotyczy ona wielkości charakteryzujących projekt, inaczej mówiąc podstawowych parametrów projektu, czyli:

  • Koszty realizacji,
  • Czas realizacji.
  • Zakres projektu,

Celem zrealizowania projektu jest osiągnięcie wyżej określonych parametrów na wyżej założonym poziomie.

Parametr kosztowy w najczęstszy sposób wyrażany jest w formie limitu nakładów i kosztów, który nie powinien być przekroczony. Limit ten również powinien dotyczyć głównych części składowych projektu.
Czas wyrażany jako parametr projektu można rozumieć dwojako: wyznacza on okres, w którym dany projekt powinien być zrealizowany lub wyznacza kalendarzowe terminy realizacji projektu.
Zakresem projektu określamy nic innego jak dokładnie to czego wymaga klient. Jego wymagania mają charakter priorytetowy, a ze względu na to, że całe przedsięwzięcie jest dofinansowane z jego budżetu to i on jest głównym interesariuszem projektu odnosząc z jego sukcesu największe korzyści. Jasne określenie wymagań przez klienta jest pomocne przede wszystkim wykonawcom projektu, ale także pomaga zleceniodawcy zrozumieć poszczególne etapy, które zachodzą przy jego realizacji. Zakres projektu to narzędzie, również pomocne przy sposobie podziału odpowiedzialności za projekt pomiędzy stroną wykonującą, a zlecającą oraz ścisłym określeniu prac wykonawcy i wielkości wkładu w dany projekt.

Specyfikacja klienta projektu

Specyfikacja klienta projektu to jak najlepsze zrozumienie wymagań określonych przez klienta. Od samego początku projekt powinien zostać zdefiniowany przez wykonawcę najlepiej i najszerzej jak to jest tylko możliwe. Dzięki tak szeroko opisanemu poznaniu wymagań wykonawca może dokładnie poznać zakres działań, który musi zrealizować, klient zaś pozostaje świadomy w tym czego może oczekiwać. Do specyfikacji klienta projektu zalicza się również wstępne zapytania ofertowe, zmiany, prośby, sugestie, a także na przykład pisemne rysunki, wstępne rysunki. Wszystkie zaistniałe działania prowadzą do określenia wstępnej propozycji projektu.

Wartość projektu

Ponieważ wartością możemy nazwać wszelkie zalety, które cechują dany przedmiot to jako wartość projektu można uznać pozytywne aspekty projektu czyli wszystko to co jest zaletą przynoszącą nam korzyść. Wartością projektu nie są jednak tylko i wyłącznie cechy produktu, który otrzymamy po zakończeniu realizacji projektu, ale są to również takie elementy jak wiedza, którą nabyliśmy podczas prac projektowych i dzięki nim, procedury wewnętrzne, które dzięki prowadzeniu projektu zostały udoskonalone oraz wszelkie relacje, które udało nam się nawiązać z wykonawcami projektu. Wartość projektu to korzyści, które są ściśle związane z procesem jego realizacji jak również jego znaczeniem oraz celem, który chcemy osiągnąć poprzez realizację tego projektu. Bardzo istotne są również takie elementy jak fakt czy projekt jest opłacalny i ważny z punktu widzenia ekonomicznego i pozaekonomicznego. php/Warto%C5%9B%C4%87" title="Wartość">Wartość danego projektu wynika z wizji osiągnięcia korzyści ponieważ właśnie to stanowi źródło atrakcyjności danego projektu.

W celu dokonania analizy wartości projektu powinniśmy zwrócić szczególną uwagę na takie aspekty jak:

  • wartość użytkowa – czyli zdolność zaspokajania potrzeb ludzkich,
  • wartość wymienna – w wypadku jeśli projekt ten jest wymienialny na inne dobra,
  • wartość projektu dla inwestora lub klienta,
  • wartość likwidacji projektu – w wypadku kiedy chcemy zrezygnować z kontynuacji projektu,
  • wartość szacunkowa – w sytuacji kiedy nie posiadamy informacji potrzebnych do dokładnej wyceny.

W badaniu wartości projektu należy wziąć pod uwagę "cykl życia projektu”, a więc cykl, który pokazuje etapy od początku czyli od powstania projektu do jego zakończenia. Modeli obrazujących cykl życia projektu jest wiele. Jednym z takich modeli, jest model według, którego cykl życia projektu powinniśmy podzielić na cztery fazy. Pierwszą z nich jest projektowanie. W tej fazie dopiero uświadamiamy sobie, że potrzebujemy stworzyć całkowicie nowy produkt. Drugą fazą jest planowanie, a więc nasze działania (wykonanie planu działań i organizowania wykonawstwa tego projektu) prowadzące do poukładania całej wizji przedsięwzięcia w logiczną i spójną całość tak, aby umożliwić sprawne kontynuowanie kolejnej czyli trzeciej fazy cyklu – realizacji. Realizacja to oczywiście sukcesywne wykonywanie krok po kroku zaplanowanych wcześniej zadań, ale też przede wszystkim koordynacja i nadzorowanie prac. Ostatnią fazą jest zakończenie – tutaj stoi przed nami zadanie porównania wyniku końcowego z naszym ustalonym na początku produktem przez zleceniodawcę.

Patrz także:

  • Gwarancja i rękojmia w projekcie
  • Motywowanie w projekcie
  • Obieg informacji w projekcie
  • Oszczędność w projekcie
  • Otwartość w projekcie
  • Plan jakości w projekcie
  • Plan kontroli zmian w projekcie
  • Przyczyny tworzenia zespołów projektowych
  • Relacje między zadaniami w projekcie
  • Rezerwy w projekcie
  • Rodzaje kontraktów w projekcie
  • Rodzaje struktur w projekcie
  • Sprawozdawczość w projekcie
  • Zarządzanie zmianą w projekcie

Bibliografia

  • Jasińska K., Sukces organizacji projektowej czy sukces projektu – identyfikacja kluczowych czynników sukcesu, Zarządzanie i Finanse, Journal of Management and Finance, Vol. 14, No. 2/1/2016
  • Łada M., Kozarkiewicz A. (2010) Zarządzanie wartością projektów - Instrumenty rachunkowości zarządczej i controllingu, Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa
  • Project Management Body of Knowledge, PMI, Newtown Square 2000
  • Spałek S. (2004) Krytyczne czynniki sukcesu w zarządzaniu projektami, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice
  • Stabryła A. (1995) Zarządzanie rozwojem firmy, AE Kraków
  • Tkaczyński J., Świstak M., Sztore E., Projekty europejskie, Praktyczne aspekty pozyskiwania i rozliczania dotacji unijnych, wyd. C. Beck, Warszawa 2011
  • Trocki M., Nowoczesne zarządzanie projektami, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2013
  • Wyrwicka M., Zarządzanie projektami, Poznań 2004
  • Zarządzanie projektem, Poradnik dla samorządów terytorialnych, red. S. Mazur, Małopolska Szkoła Administracji Publicznej Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków 2004

Autor: Janusz Dziedziak

Komentarze praktyczne

Opublikowano: ABC

Status: Aktualny

Praca w biurze – od A do Z. Specyficzne cechy i aspekty, różne rozwiązania i zagrożenia dla pracodawców i pracowników na podstawie wyników polskich i zagranicznych badań

Artykuł w formie bardzo obszernego opracowania opisuje charakterystykę, aspekty, zastosowane rozwiązania i ich rezultaty w miejscu pracy biurowej. Podstawą merytoryczną tekstu są badania przeprowadzone wśród osób spędzających większość czasu za biurkiem, a zatem w gronie przedstawicieli najwyższej kadry menedżerskiej (właściciele firm, prezesi, dyrektorzy), specjalistów oraz pracowników biurowo-administracyjnych. Wyniki relacjonowanych badań zostały ogłoszone w okresie od jesieni 2007 r. do lipca 2008 r. Źródłem danych są też zebrane przez autorkę opinie, komentarze i doniesienia badaczy i obserwatorów HR na temat miękkich aspektów pracy biurowej, wpływających na relacje międzyludzkie i ich ocenę. Artykuł można polecić specjalistom HRM, menedżerom, jak też wszystkim tym, którzy poszukują argumentów do zmian w swoim środowisku pracy.

Pełna treść dostępna po zalogowaniu do LEX

Cechy i aspekty Ge Jvm3160df2bb

Bezpośredni link do pobrania Cechy i aspekty Ge Jvm3160df2bb

Starannie wybrane archiwa oprogramowania - tylko najlepsze! Sprawdzone pod kątem złośliwego oprogramowania, reklam i wirusów

Ostatnia aktualizacja Cechy i aspekty Ge Jvm3160df2bb